Poradnik dla użytkownika
DNS – co to jest i do czego służy?
Czy wiesz, czym jest DNS? Co to jest i do czego służy? Jak to się dzieje, że po wpisaniu w pasek wyszukiwań adresu strony już po chwili możesz przeglądać jej zawartość? Dziś odkryjemy sekrety DNS – bardzo ważnego elementu internetu, z którego korzystasz na co dzień!
Czym jest DNS?
DNS, czyli System Nazw Domenowych (Domain Name System) stanowi jeden z fundamentów internetu. Jego zadaniem jest przekształcenie nazwy domeny na adresy IP, które są językiem komputerów i urządzeń sieciowych.
Mówiąc prosto – kiedy wpisujesz nazwę strony www w przeglądarce, DNS szybko przekierowuje Cię na odpowiedni serwer hostingowy.
W praktyce eliminuje on potrzebę zapamiętywania skomplikowanych ciągów cyfr, zastępując je prostymi, zrozumiałymi nazwami. To pozwala Ci szybko i bez problemów poruszać się po sieci.
Sprawdź, dlaczego warto zmieniać hasło do swojego Wi-Fi >>
Mówiąc prosto – kiedy wpisujesz nazwę strony www w przeglądarce, DNS szybko przekierowuje Cię na odpowiedni serwer hostingowy.
W praktyce eliminuje on potrzebę zapamiętywania skomplikowanych ciągów cyfr, zastępując je prostymi, zrozumiałymi nazwami. To pozwala Ci szybko i bez problemów poruszać się po sieci.
Sprawdź, dlaczego warto zmieniać hasło do swojego Wi-Fi >>
Rodzaje domen DNS
W strukturze DNS możemy wyróżnić kilka rodzajów domen, które tworzą hierarchiczną strukturę – zapewniającą organizację i skalowalność systemu.
Na szczycie tej hierarchii znajdują się Domeny Najwyższego Poziomu (TLD – Top Level Domains), które dzielą się na domeny ogólne (gTLDs), takie jak: .com, .org, .net, i domeny kodów krajowych (ccTLDs), np. .pl dla Polski, .de dla Niemiec.
Poniżej TLD znajdują się Domeny Drugiego Poziomu, które są bezpośrednio związane z konkretnymi nazwami stron internetowych lub instytucji, np. „przykladowastrona” w „przykladowastrona.com”.
W ramach Systemu Nazw Domenowych działają różne rodzaje serwerów, w tym serwery domeny głównej (root servers), które są odpowiedzialne za kierowanie zapytań do odpowiednich serwerów TLD, oraz serwery autorytatywne, zarządzające konkretnymi domenami i odpowiadające za przyporządkowanie adresów IP do nazw w obrębie swojej domeny.
Czytaj także: Router do domu – jaki model kupić?
Na szczycie tej hierarchii znajdują się Domeny Najwyższego Poziomu (TLD – Top Level Domains), które dzielą się na domeny ogólne (gTLDs), takie jak: .com, .org, .net, i domeny kodów krajowych (ccTLDs), np. .pl dla Polski, .de dla Niemiec.
Poniżej TLD znajdują się Domeny Drugiego Poziomu, które są bezpośrednio związane z konkretnymi nazwami stron internetowych lub instytucji, np. „przykladowastrona” w „przykladowastrona.com”.
W ramach Systemu Nazw Domenowych działają różne rodzaje serwerów, w tym serwery domeny głównej (root servers), które są odpowiedzialne za kierowanie zapytań do odpowiednich serwerów TLD, oraz serwery autorytatywne, zarządzające konkretnymi domenami i odpowiadające za przyporządkowanie adresów IP do nazw w obrębie swojej domeny.
Czytaj także: Router do domu – jaki model kupić?
Jak działa DNS?
Proces działania DNS można przedstawić w następujących krokach:
- Wpisanie adresu – użytkownik wpisuje nazwę strony internetowej (np. www.przykladowastrona.com) w przeglądarce.
- Zapytanie do lokalnego serwera DNS – przeglądarka wysyła zapytanie do skonfigurowanego lokalnego serwera DNS, aby uzyskać adres IP odpowiadający nazwie domeny.
- Sprawdzenie pamięci podręcznej – lokalny serwer DNS sprawdza czy ma zapisany adres IP dla danej nazwy domeny w swojej pamięci podręcznej. Jeśli tak, proces kończy się na tym etapie, przekazując adres IP przeglądarce.
- Zapytanie rekursywne (opcjonalne) – jeżeli adres IP nie jest dostępny lokalnie, serwer DNS inicjuje zapytanie rekursywne do serwera domeny głównej, a następnie, w zależności od potrzeb, do serwera domeny najwyższego poziomu (TLD) i ostatecznie do serwera autorytatywnego dla danej domeny.
- Odpowiedź od serwera autorytatywnego – serwer autorytatywny, który zarządza daną domeną, udostępnia adres IP serwera, na którym hostowana jest strona internetowa.
- Przekazanie adresu IP do przeglądarki – lokalny serwer DNS przekazuje uzyskany adres IP do przeglądarki użytkownika.
- Nawiązanie połączenia – przeglądarka wykorzystuje adres IP do nawiązania połączenia ze stroną internetową, umożliwiając użytkownikowi jej wyświetlenie.
Rola DNS w bezpieczeństwie sieci jest fundamentalna. System może być wykorzystany do przeprowadzania ataków, takich jak phishing czy rozprzestrzenianie malware poprzez manipulację odpowiedziami DNS (ataki DNS spoofing).
Właściwe zarządzanie DNS i korzystanie z zabezpieczonych połączeń (np. DNS over HTTPS) znacząco zwiększają ochronę danych użytkownika oraz integralność i autentyczność przesyłanych informacji, zapobiegając przechwytywaniu i manipulacji danych.
Jaki DNS ustawić?
Chcesz przeglądać sieć szybko, zapewniając sobie bezpieczeństwo i prywatność? Wybierz odpowiedni serwer DNS, czyli taki oferujący wysoką szybkość rozwiązywania nazw domen, zapewniając błyskawiczny dostęp do żądanych stron internetowych.
Odpowiedni serwer powinien również gwarantować ochronę prywatności poprzez nieprzechowywanie logów aktywności użytkowników oraz oferować dodatkowe zabezpieczenia, takie jak blokowanie dostępu do domen znanych z rozprzestrzeniania malware, phishingu czy innych zagrożeń.
Zwróć także uwagę na funkcje dodatkowe, np.: filtrowanie treści, ochronę przed atakami DDoS oraz wsparcie dla nowoczesnych protokołów zwiększających bezpieczeństwo, takich jak DNS over HTTPS (DoH) czy DNS over TLS (DoT).
W Polsce polecane serwery DNS, które spełniają te kryteria, to między innymi:
Odpowiedni serwer powinien również gwarantować ochronę prywatności poprzez nieprzechowywanie logów aktywności użytkowników oraz oferować dodatkowe zabezpieczenia, takie jak blokowanie dostępu do domen znanych z rozprzestrzeniania malware, phishingu czy innych zagrożeń.
Zwróć także uwagę na funkcje dodatkowe, np.: filtrowanie treści, ochronę przed atakami DDoS oraz wsparcie dla nowoczesnych protokołów zwiększających bezpieczeństwo, takich jak DNS over HTTPS (DoH) czy DNS over TLS (DoT).
W Polsce polecane serwery DNS, które spełniają te kryteria, to między innymi:
- Cloudflare (1.1.1.1) – ceniony za swoje podejście do prywatności, niezawodność i niskie opóźnienia, a także za dodatkowe funkcje bezpieczeństwa.
- Google Public DNS (8.8.8.8) – znany z wysokiej wydajności i stabilności.
Obie usługi oferują szybkie i bezpieczne rozwiązywanie zapytań DNS, a także wsparcie dla wspomnianych protokołów zwiększających bezpieczeństwo komunikacji w internecie. Wybór między nimi (lub innymi dostępnymi opcjami) powinien być podyktowany Twoimi indywidualnymi potrzebami i rodzajem połączenia internetowego.
Szukasz internetu dla siebie? Sprawdź aktualną ofertę T-Mobile >>
